با افزایش استفاده غیرقانونی از برق برای استخراج ارزهای دیجیتال، شرکت توانیر برای مقابله با این پدیده، طرحی ویژه را اجرا کرده است. در این طرح، افرادی که مرکزهای استخراج غیرمجاز رمزارز را معرفی کنند، پاداش دریافت خواهند کرد. این اقدام با هدف کاهش مصرف برق غیرمجاز، جلوگیری از آسیب به شبکه توزیع و تأمین برق پایدار برای مشترکان قانونی انجام می‌شود.
اما این پاداش چگونه پرداخت می‌شود و چه تأثیری بر صنعت برق و فعالیت‌های استخراج رمزارز در ایران خواهد داشت؟ در ادامه، جزئیات بیشتری درباره این طرح، میزان خسارت ماینرهای غیرمجاز و پیامدهای این اقدام توانیر بررسی خواهد شد.
پرداخت ۵ میلیارد تومان پاداش برای کشف ماینرهای غیرمجاز
محمد اله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر، اعلام کرده است که تاکنون حدود ۵ میلیارد تومان به افرادی که مراکز استخراج غیرمجاز رمزارزها را گزارش داده‌اند، پرداخت شده است.
چرا توانیر چنین مشوقی در نظر گرفته است؟
شرکت توانیر با افزایش گزارش‌های مردمی درباره استخراج غیرقانونی ارزهای دیجیتال و تأثیر آن بر شبکه برق، تصمیم گرفته است که برای افزایش همکاری عمومی، پاداش‌هایی را به گزارش‌دهندگان اختصاص دهد. هدف از این اقدام:
- شناسایی و جمع‌آوری سریع‌تر ماینرهای غیرمجاز
- کاهش فشار روی شبکه برق، به ویژه در فصل‌های اوج مصرف
- حفظ پایداری شبکه و جلوگیری از قطعی برق در مناطق مختلف
مشکلاتی که ماینرهای غیرمجاز برای شبکه برق ایجاد میکنند
فعالیت ماینرهای غیرمجاز نه‌تنها به زیرساخت‌های برق کشور آسیب می‌زند، بلکه باعث افزایش هزینه‌های تولید و توزیع برق می‌شود. به گفته محمد اله‌داد، استخراج غیرقانونی رمزارزها مشکلات متعددی به همراه دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. افزایش بار شبکه و کاهش کیفیت برق
یکی از مهم‌ترین مشکلات ناشی از استخراج غیرمجاز رمزارز، افزایش بار مصرف برق در مناطق مسکونی و تجاری است. بیشتر این ماینرها در مکان‌های نامناسب و بدون رعایت استانداردهای فنی نصب شده‌اند که موجب:
- افت ولتاژ برق در شبکه محلی
- خاموشی‌های ناگهانی و نوسانات مکرر
- کاهش کیفیت تأمین برق برای مشترکان قانونی
۲. آسیب به لوازم برقی خانگی و صنعتی
بر اساس گزارش‌های دریافت شده، بسیاری از شهروندان که در نزدیکی مراکز استخراج غیرمجاز زندگی میکنند، از خرابی و سوختن لوازم برقی خود شکایت دارند. این امر به دلیل نوسانات ولتاژ ناشی از مصرف بیش از حد برق توسط ماینرها رخ می‌دهد.
۳. افزایش ناترازی در صنعت برق
محمد اله‌داد اعلام کرده است که حدود ۲۰ درصد از ناترازی صنعت برق به دلیل مصرف برق توسط ماینرهای غیرمجاز است. این موضوع به‌ویژه در مناطق جنوبی کشور که تعرفه برق ارزان‌تری دارند، بیشتر مشاهده می‌شود. تعرفه پایین برق در این مناطق باعث شده است که برخی افراد بدون مجوز، اقدام به استخراج ارز دیجیتال کنند که نتیجه آن افزایش فشار بر شبکه برق ملی است.
چگونه ماینرهای غیرمجاز شناسایی می‌شوند؟
شناسایی ماینرهای غیرمجاز از طریق چندین روش انجام می‌شود. برخی از مهم‌ترین روش‌ها عبارتند از:
۱. گزارش های مردمی
بیشتر گزارش‌های دریافتی درباره مراکز استخراج غیرقانونی توسط همسایگان و ساکنان محل ارائه شده است. این افراد معمولاً با مشکلاتی مانند:
- افت شدید ولتاژ برق
- افزایش غیرعادی هزینه‌های برق
- ایجاد صدای مداوم از دستگاه‌های ماینر
مواجه می‌شوند و در نتیجه موضوع را به شرکت توانیر گزارش می‌دهند.
۲. بررسی الگوهای مصرف برق
شرکت توانیر با استفاده از سیستم‌های نظارتی و تحلیل داده‌ها، الگوهای مصرف غیرعادی برق را شناسایی می‌کند. اگر در یک منطقه، میزان مصرف برق به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص افزایش یابد، احتمال وجود ماینرهای غیرمجاز در آنجا بررسی می‌شود.
۳. بازرسی های میدانی توسط تیم های فنی
علاوه بر گزارش‌های مردمی و بررسی داده‌های مصرف، تیم‌های تخصصی توانیر نیز به‌صورت دوره‌ای از مناطق مختلف بازدید کرده و در صورت شناسایی دستگاه‌های استخراج غیرمجاز، اقدام به توقیف آن‌ها میکنند.
نتیجه گیری: آیا این طرح توانیر موفق خواهد بود؟
پرداخت پاداش ۵ میلیارد تومانی برای شناسایی ماینرهای غیرمجاز، اقدامی هوشمندانه و کارآمد برای کاهش مصرف برق غیرقانونی و جلوگیری از آسیب به شبکه برق کشور است. این طرح باعث می‌شود که مردم نقش فعالی در شناسایی و گزارش‌دهی مراکز استخراج غیرمجاز داشته باشند و در نتیجه، روند مقابله با این مشکل سرعت بیشتری بگیرد.
با این حال، موفقیت این طرح به همکاری بیشتر شهروندان، توسعه روش‌های نظارتی پیشرفته و اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر بستگی دارد. همچنین، دولت باید به ایجاد بستری قانونی برای فعالیت ماینرهای مجاز بپردازد تا هم فشار از روی شبکه برق کاهش یابد و هم از پتانسیل اقتصادی این حوزه به‌طور قانونی استفاده شود.
